Tükenmişlik Sendromu Nedir? Belirtileri ve Nedenleri

Tükenmişlik sendromu hayatın bireylere yüklediği yoğun istekleri neticesinde kişinin işin içinden çıkamaz duruma gelmesi ile birlikte bireyde psikolojik ve bedensel açıdan enerjinin tükenmesi olarak tanımlanmaktadır.

Tükenmişlik belirtileri yaşayan kişiler yaptıkları davranışlar ve çalışmalar sonucunda yoğun bir şekilde başarısızlık hissine kapılmaktadırlar. Kişi yaptığı işlerden ve etkinlerden zevk alamaz, yeterli gelmemeye başlamasıyla birlikte kişi kendisini yıpranmış hisseder.  Gelecek yaşamına yönelik kişi planlar yapamaz ve hedefler koyamaz. Çünkü geleceğe bakış açısı da negatif ve karamsardır.

Tükenmişlik Sendromu Nedir?

Tükenmişlik sendromu bireyde zihinsel, fiziksel ve duygusal açıdan bitkinliğe sebep olan uzun ve yoğun olan bir stres halidir. Tükenmişlik sendromu, kişinin psikolojik durumunu etkileyen ve gündelik yaşamına kişinin işlevselliğini zorlayan ruhsal bir rahatsızlıktır. Yoğun bir iş hayatı olan ve stresli bir yaşamı olan bireylerde tükenmişlik sendromunun belirtileri daha fazla görülmektedir. Tükenmişlik sendromu kişinin iş yaşamında, sosyal yaşamında motivasyonun gitgide düşmesine, bireyin ruhsal açıdan kendini umutsuz hissetmesine sebep olabilmektedir.

Tükenmişlik Sendromu Nedenleri ve Risk Faktörleri

Bireyler yaşamlarında sorunlarıyla mücadele ederken her şeyi en iyi şekilde yapmak isterler. Bireyler fazla stresin olduğu durumlarda bu sorumlulukları mükemmel yapmaya çalışmasıyla birlikte bu işin neticesinde istediği hedefe ulaşmakta zorluk yaşayabilmektedirler. Bu kişinin kendi ruhsal ve fiziksel olarak kendine yaptığı ekstra stres kişide yoğun halsiz, bitkin ve yorgun hissetmesine neden olabilmektedir. Bazı durumlarda ise kişiler iş yaşamında ve özel hayatlarında ise kendilerinden beklenen ve istenen durumlar karşısında hayır demekte zorluk çektikleri için kendine ekstra sorumluluk yükü alarak altından kalkabileceğinden daha fazla sorumluluk alması da tükenmişlik sendromunun nedenleridir.

Tükenmişlik Sendromunu Önlemek

Bireyin yaşamında tükenmişlik sendromundan korunması için yapabilecekleriniz şunlardır:

• Sizin için anlamlı olan ve keyif aldığınız etkinliklere yönelmek
• İş yaşamız da olan yoğun iş yükünü azaltmak
• Günün belirli bir kısmında kendinize vakit ayırmak
• Kişinin kendi sınırlarını bilmesi ve insanlara sınırlarını koyması
• Kişi hayır diyebilmeyi başarırsa eğer istemediği sorumlulukları ve yükleri azalacaktır
• Hata yapabileceğinizi bilmek
• Uyku düzeninizi sağlamaya özen gösterin
• Stres anında çözümleyemediğiniz durumları ve zayıf olduğunu yönlerinizi keşfedin

Tükenmişlik Sendromunun İş Performansına Etkisi

Bireyin içinde bulunduğu ruh hali yoğun stres ve ümitsizlik ile hem günlük yaşamını hem de iş yaşamını etkileyebilmektedir. Tükenmişlik sendromu belirtileri daha fazla iş yaşamında oluşan stresten kaynaklandığı için kişi iş yaşamında kendini daha çok yetersiz hissetmektedir. Birey iş yaşamında yoğun iş yükünün olduğu, stresli olan, kişinin kaldıramayacağı derecede ona sorumluluk verilmesiyle ve iş ortamında mutlu olmamasıyla birlikte kişi daha çok zorlanmaya başlar. Çünkü yapacağı veya yaptığı işleri istekli bir şekilde yapmamakta olup iş performansı düşmeye başlar. Kişi iş yaşamında yoğun stresten ve yoğunluktan kaynaklı zaman geçtikçe kişi daha fazla tahammül edemez ve işten çıkmak isteyebilir.

Tükenmişlik Sendromu ve İlişkiler

Kişinin yoğun iş yaşamının ardından ümitsiz ve çaresiz olmasıyla birlikte bu gündelik yaşamına da etki etmeye başlamaktadır. Tükenmişlik sendromu yaşayan ilişki durumlarında sevgileri zamanla azalmaktadır. Sevginin azalmasıyla birlikte kişilerin birbirlerine olan tahammül seviyeleri azalır ve eşler sadece kendi başlarına kalmak isterler. Bu süreçte paylaşımlar azalır ama tartışmalar artmaktadır. Kişi bu süreçte tartışmalardan ziyade zamanla tek bir cümleye tahammül edemez. Bir ilişkide tükenmişliğin belirtileri ise:

• Ani öfke patlamaları
• Bedensel ve ruhsal yorgunluk
• İlişkinin içinde kişinin karşı taraf için emek vermek istememek
• Partnerinin her cümlesinden ve davranışından rahatsızlık duymak
• Yalnız olma isteği ve yeni partnerle daha mutlu olacağı düşüncesi